ไม่ว่าคุณจะเป็นมือใหม่ หรือมืออาชีพในวงการสกรีนเสื้อผ้า เราจะพาคุณไปเจาะลึกถึงอุปกรณ์สกรีนเสื้อที่จะทำให้คุณรู้จักถึงประวัติและความเป็นมาของงานสกรีนตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันว่ามีอะไรเปลี่ยนแปลง ประเภทของงานสกรีน เหมาะกับงานแบบไหน ข้อดีข้อเสียได้ที่ควรรู้ก่อนตัดสินใจลงมือและร้านขายอุปกรณ์สกรีนเสื้อ โดยเริ่มกันที่
[เจาะลึก] อุปกรณ์สกรีนเสื้อ แบบชั้นวางบล็อกสกรีน ดียังไง? เหมาะสกรีนงานแบบไหน
1. การสกรีน (Screen) คืออะไร
การสกรีน คือ การปาดหมึก หรือสีพิมพ์ผ่านเนื้อผ้าที่นำวางบนบล็อกสำหรับสกรีน (ทรงสี่เหลี่ยม) ตามรูปแบบต่าง ๆ ไม่ว่าจะกลม แบบ สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม หรือลวดลายตามที่ต้องการ ซึ่งในปัจจุบันการพัฒนาของเทคโนโลยีมีส่วนช่วยให้งานสกรีนง่ายมากขึ้น ทำให้พิมพ์ลวดลายได้ครอบคลุมวัสดุแทบทุกชนิดทั้งผ้า พลาสติก กระจก กระเบื้อง เซรามิก โลหะ หรือแม้กระทั่งสติกเกอร์ต่าง ๆ
2. ประวัติการสกรีนเริ่มจากอะไร
คิดค้นอุปกรณ์สกรีนเสื้อโดยมนุษย์มายาวนานหลายพันปีซึ่งเริ่มจากการใช้ฝ่ามือประทับเลือด หรือโคลนลงประทับบนวัตถุต่าง ๆ ซึ่งเราอาจจะคุ้นชินกันเป็นนั่นก็คือผนังถ้ำและได้รับการพัฒนาจนกลายเป็นงานจิตรกรรมที่สะท้อนวิถีชีวิตในยุคก่อน ๆ ต่อมาวิถีการจึงเริ่มมีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น ๆ เช่น การแกะไม้ การพิมพ์ภาพหิน โลหะ จนเข้าสู่ยุคปัจจุบันที่มีระบบการสกรีนออกมากมาย เช่น เครื่องสกรีนเสื้อที่ง่าย สะดวก รวดเร็ว แต่คงคุณภาพให้ความละเอียด ประณีตโดยที่ได้รับความนิยมในการสกรีน ได้แก่ เสื้อ ร่ม แก้ว หรือวัสดุต่าง ๆ ตามที่ต้องการ
3. ประเภทของงานสกรีน
แต่ละประเภทมีความเหมาะสมในแต่ละงานสกรีน โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้
- รีดร้อน (Heat Tranfer) จะเป็นระบบสกรีนที่พิมพ์ลวดลายจากเครื่องพิมพ์อิงค์เจ็ท (Ink jet) หรือเลเซอร์ (Laser) ลงบนกระดาษชนิดพิเศษ (Tranfer paper) แล้วนำไปรีดด้วยเครื่องรีดร้อนเพื่อให้หมึกระเหิดและติดลงบนตัวเสื้อ ซึ่งความพิเศษอีกอย่างคือ หลังรีดร้อนจะมีแผ่นฟิล์มเคลือบลวดลายนั้นอีกทีซึ่งช่วยรักษาความสดใสของสีเอาไว้ เหมาะกับงานที่ต้องการความละเอียด จำนวนไม่มากและสกรีนได้ไม่จำกัดสีเนื่องจากไม่เกาะบล็อก แต่มีข้อจำกัดสีที่สกรีนค่อนข้างลอกง่าย ไม่เท่ากันการสกรีนแบบบล็อก ราคากระดาษและสีเพ้นท์ค่อนข้างสูง ซึ่งสกรีนได้เฉพาะผ้าที่มีส่วนผสมของพอลิเอสเตอร์เท่านั้น (Polyester)
- ซิลค์สกรีน (Silk Screen)
ระบบที่ใช้บล็อกงานสกรีนเพื่อสร้างลวดลายซึ่งนิยมมากเนื่องจากประหยัดต้นทุน ด้วยการสร้างบล็อกสี่เหลี่ยมขึ้นมา จากนั้นเทสีลงบนบล็อกและใช้ยางปาดเพื่อกลบส่วนที่เป็นลวดลายทั้งหมดให้พอเรียบและนำไปเป่าแห้ง เหมาะกับงานที่มีลายน้อย สีน้อยซึ่งสามารถสกรีนได้บนผ้า ทุกสี ทุกชนิด ซึ่งเหมาะกับงานปริมาณมาก แต่สกรีนแบบไล่สียาก - ดิจิทัลแบบ DTG (Direct to Garment)
หลักการคล้ายกับการพิมพ์บนกระดาษ เพียงแค่เปลี่ยนกระดาษมาเป็นเนื้อผ้าแทนโดยเครื่องสกรีนเสื้อใช้น้ำหมึกพิกเม้นท์ (pigment) พิมพ์ลงบนเนื้อผ้าโดยตรงและพิมพ์แบบดิจิทัลให้งานแบบรายละเอียดสูง คมชัด สีสด แต่หลังพิมพ์เสร็จจะต้องมีการอบเคลือบสีเพื่อช่วยให้สีติดทนงานเหมาะกับงาน ที่มีความละเอียดสูง ลวดลายมาก ใช้สีเยอะ เหมาะการพิมพ์ไม่จำกัดจำนวน แต่ต้องสกรีนลงบนผ้าฝ้าย (Cotton) 100% และมีราคาแพงกว่าซิลค์
จะเห็นได้ว่าอุปกรณ์สกรีนเสื้อแต่ละประเภทมีความแตกต่างกันซึ่งขึ้นอยู่กับจำนวนการผลิต ราคาและคุณภาพซึ่งซิลค์สกรีน (Silk Screen) ค่อนข้างตอบโจทย์เนื่องจากต้นทุนไม่แพงไม่มาก แต่ได้งานคุณภาพดี และมีข้อจำกัดค่อนข้างน้อย
4. อุปกรณ์สกรีนเสื้อมีอะไร
มาดูกันสิว่า อุปกรณ์สกรีนเสื้อที่นิยมนำไปใช้ในงานสกรีนประกอบด้วยอะไรบ้าง โดยเริ่มที่
- ชั้นวางบล็อกสกรีน เป็นชั้นวางที่ออกแบบมาเพื่อรองรับการทำบล็อกเพื่อสกรีนเสื้อซึ่งช่วยผลิตงานได้จำนวนมาก ทันตามความต้องการ
- บล็อกสกรีน เป็นอุปกรณ์สกรีนเสื้อที่มีความสำคัญอย่างมาก เปรียบเสมือนแม่พิมพ์ให้กับเสื้อซึ่งสำหรับมือใหม่อาจจะต้องอาศัยเวลาในการศึกษาและทความเข้าใจเพราะการอัดบล็อกสำหรับสกรีนค่อนข้างยุ่งยาก
- ยางปาด จะมีลักษณะเป็นแผ่นยาง มักนำไปใช้เมื่อมีการเทสีลงในบล็อกสกรีนที่อัดไว้ แล้วใช้ยางปาดสีให้ทั่ว ๆ ในตำแหน่งที่ต้องการ
- สีสกรีน เป็นอีกหนึ่งอย่างที่ไม่ควรมองข้ามและควรเลือกใช้สีสกรีนโดยคำนึงคุณภาพเพราะหากเลือกเพียงราคาถูก ก็อาจทำให้ชิ้นงานออกมาไม่มีคุณภาพ จนอาจจะไม่สามารถนำไปขายได้ โดยสีที่นิยมใช้ได้แก่
– สีเชื้อน้ำ เป็นสีที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายเนื่องจากติดทนนานและมีแบบย่อยอีก 4 ประเภท ได้แก่ สีจม สีลอย สียางและสีนูนเพื่อตอบโจทย์ให้ตรงความต้องการในการสกรีน
– สีพลาสติชอล เป็นสีที่ใช้น้ำมันเป็นตัวทำละลาย ช่วยให้ลวดลายเงางาม สีสันสดใส แต่เหมาะกับงานที่พิมพ์บนกระดาษ ป้าย ไม้ แก้วและเหล็กเป็นส่วนใหญ่
การเลือกอุปกรณ์สกรีนจึงค่อนข้างมีความสำคัญ รวมถึงการเลือกร้านที่ให้บริการเพื่อให้ได้สินค้าที่มีคุณภาพซึ่ง สำหรับใครที่มองหาอุปกรณ์สกรีน หรือสนใจทำบล็อกเสื้อแต่ไม่รู้ว่าจะเลือกอย่างไรกับร้านขายอุปกรณ์สกรีนเสื้อ DEE UNIQUE ที่ให้บริการทั้งในส่วนของงานสกรีนทุกประเภท รวมถึงผลิตและจำหน่าย อุปกรณ์บล็อกสำหรับสกรีนแบบครบวงจร โดยทำมาจากเนื้อไม้สักแท้ 100% ทนทาน พร้อมงานพิมพ์ลายที่มีให้เลือกหลายขนาดที่รับประกันทั้งราคาและคุณภาพสินค้าที่คุ้มค่าอย่างแน่นอน